Иштироки Erasmus+ дар соҳаи маорифи Тоҷикистон

Барномаи Erasmus+ дар дигаргунсозии муҳити таълимии Тоҷикистон, баланд бардоштани сифати таҳсилоти олӣ тавассути ташаббусҳои ҳамкорӣ бо муассисаҳои аврупоӣ нақши муҳим мебозад. Дар ин бахш лоиҳаҳои ҷорӣ ва таъсири онҳо оварда шуда, ҳам муваффақиятҳо ва ҳам мушкилиҳо ва ҳамзамон муҳимияти ҷалби таваҷҷуҳи донишгоҳҳои Тоҷикистон ҷиҳати ҳамгироӣ ба ҷомеаи академии ҷаҳонӣ махсусан қайд карда мешавад.

Баланд бардоштани сифати таҳсилоти олӣ

Барномаи таҳсилоти олии Erasmus+ дар рушди ҳамкорӣ байни донишгоҳҳо, ки ба беҳтар намудани стандартҳо ва методологияи таълим равона шудааст, муҳим арзёбӣ мегардад. Муассисаҳои Тоҷикистон тавассути мутобиқ кардани барномаҳои таълимӣ бо раванди Болония ва ҳамгироӣ кардани технологияҳои муосири таълимӣ, барои баланд бардоштани маҳорати касбии омӯзгорони худ талош мекунанд. Дар айни замон 25 донишгоҳи Тоҷикистон, ки беш аз 62% тамоми муассисаҳои таҳсилоти олиро ташкил медиҳанд, дар лоиҳаҳои Erasmus+ фаъолона иштирок намуда, ҳамкориҳои байналмилалиро бо донишгоҳҳои ҳашт кишвар густариш медиҳанд.

Ҳаракати байналмилалии кредитӣ (ICM)

Маълумотҳо аз афзоиши назарраси шумораи иштирокчиени Барномаи Erasmus+ шаҳодат медиҳанд: дар давраи аз соли 2014 то 2023 дар он 396 нафар аз Тоҷикистон иштирок карданд. Шумораи иштирокчиён аз ҳисоби миёнаи 39,7 нафар дар як сол (солҳои 2014-2020) ба ҳисоби миенаи 59 нафар дар як сол дар солҳои 2021-2022 дар натиҷаи баланд бардоштани огоҳӣ ва фаъолшавии фаъолияти иттилоотӣ-маърифатӣ ба таври назаррас афзоиш ефт. Илова бар ин, вуруди донишҷӯёни хориҷӣ ба Тоҷикистон афзоиш ёфт, ки ба таҳкими ҳамкориҳои таълимӣ дар доираи Барномаи Erasmus+мусоидат намуд.

Барномаҳои муштараки магистрии Erasmus Mundus (EMJM)

Дар Тоҷикистон афзоиши шумораи довталабони интихобшудаи барномаи EMJM мушоҳида мегардад: аз 250 нафар дар давраи 2014-2020, 27 нафар дар соли 2021 ва 34 нафар дар соли 2023. Аммо, дар давраи аз соли 2021 то 2023 аз донишгоҳҳои олии тоҷикистон пешниҳодҳо ворид нашудаанд, ки ин аз зарурати ба роҳмонии ҳамкориҳои фаъолтар шаҳодат медиҳад. Шумораи стипендияҳое, ки ба донишҷӯёни тоҷик дода мешаванд, низ афзудааст: ҳамагӣ дар се сол 14 стипендия ҷудо карда шуд, ки ин аз тамоюли мусбати таъмини дастрасии стипендия шаҳодат медиҳад.

Рушди иқтидор дар соҳаи таҳсилоти олӣ (CBHE)

Бо вуҷуди шумораи зиёди дархостҳо дар доираи барномаи CBHE — 110 дархост аз соли 2014 то 2023 – танҳо 17 лоиҳа интихоб карда шуд, ки ин аз мавҷудияти камбудии ҳамоҳангсозӣ шаҳодат медиҳад. Набудани ҳамоҳангсозон аз Тоҷикистон мушкилоти иловагиро ба миён оварда, зарурати равонаи таваҷҷуҳи махсусро ба таҳияи дархостҳои баландсифат ва ба роҳмонии шарикии стратегӣ баҳри баланд бардоштани сатҳи муваффақият таъкид мекунад. Бо вуҷуди ин мушкилот, донишгоҳҳои Тоҷикистон дар барнома фаъолона иштирок намуда, кӯшиш мекунанд, ки мавқеи худро мустаҳкам намоянд. Дар соли 2024 шумораи дархостҳои CBHE ба 2 адад афзоиш ёфт ва шумораи умумии лоиҳаҳо аз соли 2014 то 2024 ба 23 адад расид.

Айни замон, лоиҳаи “Донишгоҳи кушодаи инноватсионии маҳсулоти хӯрокворӣ OFINU” амалӣ карда мешавад, ки он низ аз ҷониби барномаи Erasmus+ маблағгузорӣ ва аз ҷониби Иттиҳоди Аврупо дастгирӣ карда мешавад. Консорсиум се донишгоҳи олии Тоҷикистонро дар бар мегирад, аз ҷумла Донишгоҳи технологии Тоҷикистон, филиали Донишгоҳи технологии Тоҷикистон дар Исфара ва Институти технология ва менеҷменти инноватсионӣ дар шаҳри Кӯлоб. Оғози расмии лоиҳа 1 феврали соли 2024 баргузор шуда, он то моҳи январи соли 2027 идома меёбад. Омӯзгорони донишгоҳҳои иштирокчӣ барои муҳокимаи масъалаҳо ва расидан ба ҳадафҳо ва вазифаҳои гузошташуда ба вохӯриҳои мунтазам ҷалб карда мешаванд.

Фаъолияти Жан Монне (JMA)

Иштироки ҷониби Тоҷикистон дар барномаи Жан Монне начандон фаъол буд: дар давраи солҳои 2021 – 2023 аз Тоҷикистон танҳо ду дархост пешниҳод гардида буд. Гарчанде дар соли 2023 ҳамагӣ як лоиҳа интихоб шудааст, таъсири умумӣ маҳдуд боқӣ мемонад. Набудани шабакаҳо ва имкониятҳои ҳамкорӣ зарурати иштироки бештарро дар таҳқиқоти Иттиҳоди Аврупо тақозо мекунад.

Мушкилот ва имкониятҳо

Сарфи назар аз пешравиҳои бадастомада, мушкилот ба монанди маҳдудияти захираҳои молиявӣ ва зарурати ҳамоҳангсозии самаранок барои татбиқи пурраи лоиҳа халал мерасонанд. Бастани Дафтари миллии Erasmus+ дар соли 2021 холигии маъмуриро ба вуҷуд овард, ки бояд барои нигоҳдорӣ ва тавсеаи иштирок бартараф карда шавад.

Нигоҳе ба оянда

Лоиҳаи нав ба барқарорсозии Дафтари миллии Erasmus+ барои баланд бардоштани огоҳӣ ва фаъолнокии барнома дар Тоҷикистон нигаронида шудааст. Бо таваҷҷӯҳ ба таҳкими шарикӣ, рушди ҳамкориҳои байналмилалӣ ва афзоиши иқтидори институтсионалӣ, Erasmus+ метавонад минбаъд низ дар навсозии низоми таҳсилоти олии Тоҷикистон, мусоидат ба рушди иқтисодӣ ва рушди иҷтимоӣ нақши муҳим бозад.

Дар маҷмуъ, метавон гуфт, ки бо вуҷуди дастовардҳои назаррас дар раванди иштироки Тоҷикистон дар барномаи Erasmus+, барои рафъи мушкилот ва истифодаи бештари бартариҳои чунин ташаббусҳои байналмилалии таълимӣ, саъю кӯшишҳои устувори минбаъда заруранд.

Таҳқиқи стратегия

Барномаи Erasmus+ дар Тоҷикистон таҳқиқу арзёбии ҳамаҷонибаи таъсири барномаро ба низоми таҳсилоти олӣ мегузаронад. Таҳлилҳои мазкур якчанд ҷанбаҳои асосиро дар бар мегирад:

Мақсад ва вазифаҳои барнома: Муайянкунии ҳадафҳои стратегии барномаи Erasmus+, аз он ҷумла баланд бардоштани сифати маориф, рушди муносибатҳои байналмилалӣ ва ҳамгироии Тоҷикистон ба фазои таҳсилоти ҷаҳонӣ.
Самтҳои асосӣ: Анализ таких компонентов, как академическая мобильность, обмен знаниями и передовым опытом, а также поддержка проектов, способствующих модернизации таджикских вузов.
Влияние на систему образования: оценка влияния программы на качество высшего образования, включая возможности для студентов и преподавателей участвовать в международных обменах, обогащая их опыт и расширяя их кругозор.
Синергия с национальными стратегиями: изучение того, как программа Erasmus+ поддерживает и усиливает цели Министерства образования и науки Таджикистана, способствуя развитию современного и адаптивного сектора образования.
Преодоление проблем и обеспечение устойчивости: выявление существующих препятствий и разработка решений по их преодолению, что имеет решающее значение для долгосрочной устойчивости и успешной реализации программы.

Таким образом, исследование программы Erasmus+ направлено на создание эффективной и доступной системы высшего образования, отвечающей современным вызовам и открывающей новые возможности для таджикских студентов и преподавателей.

Почему Erasmus+ важен

Erasmus+ — это важнейшая международная образовательная программа, которая способствует не только академической мобильности, но и более широкому развитию потенциала, сотрудничеству и интеграции в рамках Европейского пространства высшего образования. Её многогранный подход приносит пользу как высшим учебным заведениям, так и студентам и странам, делая её комплексным инструментом для развития сотрудничества и повышения качества образования.

Преимущества для высших учебных заведений (ВУЗов)

Международное сотрудничество: программа способствует развитию партнерских отношений между университетами по всей Европе и за ее пределами, способствуя обмену знаниями и передовым опытом.
Модернизация учебной программы: участие стимулирует учебные заведения обновлять учебные программы и внедрять инновационные методы обучения, тем самым улучшая общий образовательный опыт.
Повышение узнаваемости: участие в программе Erasmus+ повышает международную репутацию университетов, привлекая разнообразных студентов и преподавателей.
Возможности финансирования: Финансовая поддержка различных инициатив позволяет учреждениям реализовывать проекты, для которых могут отсутствовать другие источники финансирования.
Наращивание потенциала: Erasmus+ финансирует проекты, направленные на модернизацию управления и укрепление методов обучения, приводя учреждения в соответствие с международными стандартами.

Преимущества для студентов

Академическая мобильность и обмен: студенты имеют возможность учиться за рубежом, расширяя свои академические горизонты и приобретая международный опыт.
Развитие навыков: международные обмены способствуют развитию адаптивности, межкультурного общения и навыков решения проблем.
Возможности налаживания деловых связей: студенты налаживают связи со сверстниками и профессионалами, что приносит пользу их будущей карьере.
Культурный обмен: обучение за рубежом обогащает личностный рост за счет более глубокого понимания и культурной осведомлённости.
Повышение уровня трудоустройства: опыт, полученный в ходе программы, вооружает студентов ценными навыками и компетенциями, что делает их более конкурентоспособными на рынке труда.

Преимущества для стран

Образовательная реформа: Erasmus+ способствует модернизации национальных систем высшего образования, приводя их в соответствие с европейскими стандартами.
Экономическое развитие: Расширяя набор навыков выпускников, программа способствует созданию более конкурентоспособной рабочей силы, стимулируя национальную экономику.
Социальная сплоченность: содействие инклюзивности и равным возможностям в образовании помогает сократить неравенство среди населения.
Укрепление глобальных связей: программа способствует развитию дипломатических и культурных отношений между странами, содействуя международному сотрудничеству и взаимопониманию.
Решение глобальных проблем: Erasmus+ поддерживает инициативы, направленные на решение таких проблем, как изменение климата, устойчивое развитие и социальная интеграция, поощряя инновационные решения посредством международного сотрудничества.

В целом, программа Erasmus+ служит важнейшей платформой для развития сотрудничества, повышения качества образования и содействия культурному обмену. Её целостное видение приносит значительную пользу высшим учебным заведениям, студентам и странам, в конечном итоге способствуя формированию более интегрированной и инклюзивной образовательной среды.

Дафтари миллии Erasmus+ дар Тоҷикистон (NEO)